Soms ook betiteld als 'de tucht van de markt'.
Een eenduidige definitie is er niet. In de economie wordt over marktwerking gesproken als (evenwichts-)prijzen voor goederen of diensten tot stand komen als gevolg vraag en aanbod.
Marktwerking is het grootst in een vrijemarkteconomie. Hoe dat werkt legt Nobelprijswinnaar Milton Friedman ook uit aan de hand van een potlood (zie: potloodeconomie).
In een markt met marktwerking is er bovendien ruimte voor nieuwe toetreders en wordt er geconcurreerd op prijs en/of kwaliteit en/of innovatie. De afnemers van producten of diensten hebben bovendien een keuzemogelijkheid, dus de mogelijkheid om geheel vrij, zelf te kunnen kiezen tussen producten of diensten van verschillende aanbieders. Slecht functionerende aanbieders zullen op den duur uit de markt gedreven worden als gevolg van concurrentie.
Het begrip marktwerking wordt ook geassocieerd met minder overheidsbemoeienis. Door vrijemarktdenkers wordt de overheid gezien als bureaucratisch, niet efficiënt, ingeslapen en klantonvriendelijk.
In de negentiende eeuw sprak men niet over marktwerking, maar over het 'vrije spel der economische krachten’. Ook de term onzichtbare hand valt vaak als het over marktwerking gaat.
Voorbeeld
- 'Waarom Trump tóch naar de markten luisterde, capituleerde en op de pauzeknop drukte - ... Wall Street reageerde woensdag opgelucht nadat Trump de handelsheffingen, behalve voor China, had afgezwakt. ... De directe aanleiding voor de draai, door veel analisten gezien als een vorm van capitulatie na de onrust op de financiële markten, lijkt een interview te zijn geweest dat JPMorgan Chase-ceo Jamie Dimon eerder op woensdag gaf aan Fox Business. Daar benadrukte de invloedrijke bankdirecteur dat het ‘zeer redelijk’ is om te zeggen dat er sprake is van een oneerlijke situatie op de wereldwijde markten. Maar tegelijkertijd hamerde Dimon erop dat de markten, die zo'n $6000 mrd aan waarde hadden verloren sinds de aankondiging van wereldwijde heffingen door Trump in de Rozentuin van het Witte Huis, snel tekenen nodig hadden van de-escalatie. '
Bron: FD, Lennart Zandbergen - 10-05-2025.
- 'Gecorrigeerd door de ‘onzichtbare hand’ - President Trump slaat wild om zich heen. Enkel de tucht van de markt lijkt het economisch beleid van de Verenigde staten weer voorspelbaar en bestendig te kunnen maken.'
Bron: ING, Bob Homan Hoofd Investment Office - 11-03-2025.
- Neem de discussie over de woningmarkt. Het tekort aan woningen is zo nijpend dat zelfs de fors opgelopen hypotheekrente niet kan voorkomen dat huizenprijzen weer stijgen. Het overheersende narratief is dat de marktwerking te ver is doorgeschoten. Dat slaat nergens op. Er zijn weinig markten waar de overheidsinvloed verder gaat dan op de woningmarkt. Het probleem is juist dat er te weinig ruimte is voor marktkrachten. Het concept marktwerking zit trouwens sowieso in het verdomhoekje. Bij het horen van die term trekken veel mensen tegenwoordig al direct een vies gezicht terwijl het evident is dat marktwerking de mensheid een ongelooflijke verbetering van de levensstandaard heeft gebracht. Samenlevingen zonder marktwerking hebben een lage levensstandaard.'
Bron: crystalcleareconomics.nl, column Han de Jong - 15-11-2023.
Zie ook: markt, marktmechanisme, financiële markten, onzichtbare hand, Mister Market, wisdom of the crowd, laissez faire, laissez passer, open market, prijsmechanisme, vraag, aanbod, concurrentie, mededinging, vrije mededinging, vrije markt, vrijemarkteconomie, potloodeconomie, gemengde economie, kapitalisme, marktisme, neoliberalisme, creatieve destructie, schoktherapie, publiek-private samenwerking, ondernemersrisico, vrijemarktdenker, privatiseren, Reaganomics, Iron Lady. Vergelijk: markteconomie, gereguleerde marktwerking, staatskapitalisme, zonnebloemkapitalisme.
Tip anderen
|