Ook: industriebeleid.
Bemoeienis van de overheid inzake het vormgeven en actief stimuleren van bepaalde sectoren, met als doel het stimuleren van de economie en vaak ook het opbouwen, bevorderen of behouden van bepaalde kennis of werkgelegenheid, bijvoorbeeld met geld, wet- en regelgeving.
Industriepolitiek wordt regelmatig geassocieerd met - vaak grootschalige - steunoperaties van bedrijven, zoals we die in de jaren tachtig en negentig vaak zagen; hierbij werd staatssteun verleend aan bedrijven - denk aan Fokker en DAF - die later alsnog failliet gingen.
Ook tijdens de kredietcrisis (2007-2009) zien we iets soortgelijks; los van de steun voor de financiële sector richten overheden van diverse landen - bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland - fondsen op ter ondersteuning van sectoren die zeer belangrijk zijn voor de economische structuur van een land, bijvoorbeeld de autoindustrie. Dit soort fondsen worden ook wel eens betiteld als staatsfondsen en door anderen als noodfondsen.
Sommigen zien deze staatsbemoeienis als protectionisme en strijdig met de principes van de vrije markt. Anderen pleiten juist voor een actievere houding van de overheid, en zien industriepolitiek als het scheppen van voorwaarden door de overheid om de economie gericht te kunnen vernieuwen, waarbij keuzes gemaakt moeten worden voor bepaalde vitale sectoren en kennisgebieden (bijvoorbeeld agrifood, biotechnologie, gezondheidszorg, de 'kenniseconomie').
Ook is er door geopolitieke veranderingen en diverse crises - zoals de coronacrisis en oorlogen - weer meer aandacht voor industriebeleid. De wereld heeft te maken gekregen met tekorten, verstoringen van de aanvoerlijnen en het strategische en politieke gebruik van handel. Het belang van leveringszekerheid en het vermogen zelfvoorzienend te zijn in goederen die fundamenteel zijn om zich te voeden, te beschermen en te verzorgen is meer op de voorgrond gekomen.
Voorbeeld
- 'De wereld werd gezien als één grote, geïntegreerde economie. Landen en bedrijven konden allerlei economische activiteiten maar het beste overlaten aan gebieden aan de andere kant van de wereld, als ze daar goedkoper verricht konden worden. Overheden moesten zich terughoudend opstellen – om concurrentie op de vrije wereldmarkt ruim baan te geven en zo de consument de laagste prijzen te bezorgen.. ... Inmiddels is de wind gedraaid. Industriebeleid wordt overal omarmd, van de Verenigde Staten tot Europa en Azië. ....Het jongste boek van hemzelf, Souveraineté Industrielle (2022), is een sterk pleidooi voor herstel van industriële en technologische autonomie in Europa, door een krachtig industriebeleid. Niet alleen omdat het economisch beter zou zijn, ook omdat de geopolitieke situatie daar om vraagt.'
Bron: NRC, interview met de Franse econoom Élie Cohen - 19-03-2024.
- 'Decennialang was actieve overheidsbemoeienis met de economie uit den boze. Maar in de coronacrisis lijkt Den Haag die terughoudendheid volledig te laten varen. Het kabinet redde KLM en IHC en stak miljoenen in techbedrijf Smart Photonics. Keren we hiermee terug naar de industriepolitiek uit de jaren zeventig? 'We moeten niet doorslaan.' '
Bron: FD - 10-07-2020.
- 'Over de winst die Shell Nederland tussen 2016 en 2018 jaarlijks maakte bleek geen belasting te zijn betaald. Dat was geen ontduiking of een truc, maar kon door het slim gebruiken van fiscale regels voor multinationals. De regels werden bedacht in het kader van industrie-politiek om grote bedrijven naar Nederland te halen en hier te houden, in het kader van economie en werkgelegenheid.'
Bron: NOS.nl - 11-09-2019.
Engels: industrial policy.
Zie ook: economie, stimuleringsbeleid, stimuleren van de economie, industrie, investeringsklimaat, werkgelegenheid, vestigingsklimaat, steun, staatssteun, doorstart, steunoperatie, subsidie, belastingconcurrentie, belastingprikkel, fiscale faciliteiten, kenniseconomie, nationale kampioen, wegkijkeconomie, reddingsoperatie, sovereign wealth fund, BV Nederland, Vadertje Staat, Netherlands Foreign Investment Agency, Nationale Investeringsbank, Fonds Stratégique d’Investissement, policy banks (China), Important Projects of Common European Interest. Vergelijk: structuurbeleid, wegkijkeconomie.
 Tip anderen
|
