Een formele beschrijving van een proces of systeem, vaak in de vorm van wiskundige vergelijkingen en/of willekeurige variabelen. Het is bijna altijd een vereenvoudiging (een abstractie) van een in werkelijkheid complexere structuur. Een model berust doorgaans op een reeks veronderstellingen.
Modellen worden meestal als hulpmiddel gebruikt om een systeem te analyseren of te optimaliseren, om voorspellingen (toekomstige projecties en scenario-analyses) te doen, prijsberekeningen of risico-analyses uit te voeren. Modellen voegen kennis toe over de samenhang van diverse variabelen. De uitkomsten van modelberekeningen maken het ook makkelijker om in debat te gaan over mogelijke en gewenste uitkomsten/toekomsten.
Modellen worden op veel gebieden gebruikt. In de economie gaat het vaak om pogingen om de gevolgen van bepaalde maatregelen te 'voorspellen', in de financiële bedrijfstak meestal om de waardering van financiële producten en risico-analyses.
Voorbeeld
- „Computermodellen vertellen eigenlijk gewoon verhaaltjes”, zegt de Duitse klimaatwetenschapper Wolfgang Knorr. Dat klinkt enigszins denigrerend, en zo is het ook bedoeld. „Ze worden gezien als wiskundige modellen en krijgen zo een wetenschappelijk tintje, omdat er data in worden gestopt en omdat er vergelijkingen in zitten over vraag en aanbod, over prijselasticiteit. Maar voor het verwerken van die gegevens worden allerlei willekeurige aannames gedaan en principiële keuzes gemaakt. Zo behoort een rechtvaardige verdeling van emissierechten en grondstoffen nooit tot de mogelijkheden en is het energieverbruik uitsluitend vraaggestuurd en niet gebaseerd op democratische besluiten. Mensen kunnen net zoveel energie verbruiken als ze kunnen betalen. De modellen lijken op een spelletje Monopoly, dat je ook nooit kunt winnen op basis van het principe van eerlijke verdeling.”
Bron: NRC - 19-03-2023.
- 'Sommige modellen gaan uit van historische verbanden. Ze zoeken als het ware naar een vergelijkbare situatie, een aantal jaar geleden, en extrapoleren dat naar de toekomst. Deze modellen zijn momenteel onbruikbaar. De Spaanse griep dateert al meer dan 100 jaar geleden en toen bestond het concept bruto binnenlands product nog niet, dus hebben we daarover geen data. Andere modellen gaan uit van een structuur van economische relaties. Het zijn vergelijkingen die variabelen aan elkaar relateren. Bijvoorbeeld: als de werkloosheid oploopt, dan gaat de consumptie omlaag. En: als de consumptie omlaag gaat, dan gaat inflatie omlaag. Ook deze modellen laten het grotendeels afweten tijdens de coronacrisis. Want economische verbanden die in 'normale' tijden gelden, worden nu abrupt verstoord.'
Bron: RTL Nieuws, column Nora Neuteboom, ABN AMRO - 04-03-2021.
Zie ook: economie, econometrie, ceteris paribus, ex ante, ex post, stochastisch, algoritme, software, simulatie, backtesting, modelrisico, black box, data, data science, garbage in, garbage out, forecast, nowcasting, scenario, scenario-analyse, netto contante waarde, arbitrageprincipe, één-factor model, drie-factormodel, computergestuurd beleggen, tradebot, dividend discount model, optiemodel, value-at-risk-model, Google Barometer, Twitter Predictor, financial engineer, quant, nerd, getallenfetisjisme, Black-Scholes model (optiemodel), binomiaal model (optiemodel), DELFI-tool, MORKMON, MIMOSI, Saffier model. Vergelijk: business model, verdienmodel, business case.
 Tip anderen
|
