Een situatie van achtereenvolgende prijs- en loonsverhogingen, die elkaar steeds maar versterken. Een loon-prijsspiraal kan ontstaan als gestegen loonkosten per eenheid product worden doorberekend in hogere prijzen (zie: kosteninflatie), en deze op hun beurt weer tot hogere of nog hogere looneisen leiden (om de gestegen kosten van levensonderhoud te compenseren).
Voorbeeld
- 'Economen discussiëren over de oorzaak van de hoge inflatie. Een deel van hen wijst naar de hoge lonen, terwijl anderen de verklaring zoeken in de hoge bedrijfswinsten. Van Mulligen [CBS-econoom, red.] zegt daarover: "Het is een beetje een kip-en-ei-verhaal. Bij prijsstijgingen draaien bedrijven direct hogere omzetten, terwijl lonen voor langere tijd worden vastgelegd. ....... Of Nederland in een loon-prijs-spiraal is terechtgekomen, waarin hogere lonen prijsverhogingen aanjagen, en prijsverhogingen weer leiden tot hogere lonen, blijft vooralsnog gissen. Volgens Van Mulligen is zo'n trend vrij zeldzaam in Nederland.'
Bron: NOS - 29-11-2024.
- 'En zelfs in de periode dat de lonen lekker stegen – tijdens de wederopbouw – is het gelukt om de inflatie binnen de perken te houden. 'Geleide loonpolitiek' werd dat genoemd: de overheid had veel meer een vinger in de pap. Dat leidde nooit echt tot de gevreesde loon-prijsspiralen waarbij hogere lonen en inflatie elkaar ongeremd versterkten. En als dat toch gebeurde, werd het met prijsafspraken weer tegengehouden. Het laat zien dat in crisistijd veel mogelijk is met tijdelijke noodgrepen.'
Bron: RTL Nieuws - 03-06-2021.
- 'Hoelang de inflatie op dit extreme niveau blijft, is onzeker. Historisch gezien houden dergelijke periodes nooit erg lang aan, en ook nu verwachten veel economen dat met de 11,9 procent van maart de piek bereikt is. „Al zien we ook aanwijzingen dat de prijsopdrijving langer zou kunnen aanhouden”, zegt Rabobank-econoom Erken. Volgens de modellen van de bank komt de inflatie over heel 2022 mogelijk rond de 7,7 procent uit. Hoe langer de periode van hoge inflatie aanhoudt, des te meer druk dat zet op de loononderhandelingen, zegt Erken. „Dan dreig je toch weer in een loon-prijsspiraal terecht te komen, zoals in de jaren tachtig.” Daarbij zorgden de hogere lonen ervoor dat de inflatie lang aanhield. Tot nu toe is de gemiddelde cao-loonstijging in 2022 met 2,7 procent nog aan de lage kant, in elk geval onvoldoende om het koopkrachtverlies te compenseren.
Bron: NRC - 02-04-2022.
- 'De vakbonden vragen om meer loon omdat het leven voor werknemers steeds duurder wordt. Maar gaan die hogere lonen er niet voor zorgen dat de prijzen die ondernemingen in rekening brengen, ook steeds hoger worden? Met als gevolg dat de lonen weer verder omhoog zouden moeten om de gedaalde koopkracht te compenseren. ......Cao-coördinator Boufangacha kent het verwijt. „Maar er wordt wel heel gemakkelijk geroepen dat wij [de vakbonden, red.] zorgen voor een loon-prijsspiraal. Dat de inflatie nu zo hoog is, komt door de gestegen energiekosten, niet door de lonen”. Ook De Nederlandsche Bank maakt zich niet erg druk over de loonstijging: „De kans op een loon-prijsspiraal [lijkt] op dit moment klein, ook omdat winstmarges van bedrijven door de bank genomen goed zijn en loonstijgingen niet gelijk tot hogere prijzen hoeven te leiden”, schreef DNB in november op de eigen website.'
Bron: NRC - 19-12-2022.
Engels: wageprice spiral.
Zie ook: loon, kosten voor levensonderhoud, inflatie, loonsverhoging, loonronde, loongolf, loondrift, looneis, loonzeepbel, looninflatie, loonplafond, loonstop, nullijn, indexatie, kerninflatie, tweede ronde-effecten, tweede ronde-inflatie, kosteninflatie, vergeldingsinflatie, employment cost index. Vergelijk: geleide loonpolitiek.
 Tip anderen
|
