Soms ook: syndicaat.
Samenwerking en afspraken tussen bedrijven, organisaties of landen om de onderlinge concurrentie te beperken en gezamenlijke winstmaximalisatie na te streven. Vaak gaat het om bedrijven in dezelfde bedrijfstak.
Kartels worden in de meeste gevallen gevonden in markten waarin er sprake is van een oligopolie. Een kartel heeft minder macht in c.q. controle over een bepaalde markt dan de monopolist.
Bij een kartel kan het om verschillende soorten afspraken gaan:
- prijskartel: afspraak om een product niet onder een bepaalde prijs aan te bieden.
- calculatiekartel: afspraken over de wijze van calculeren van prijzen.
- productiekartel: afspraak om een maximale hoeveelheid van een product aan te bieden.
- rayonkartel: verdeling tussen producenten van een totale markt in regionale deelmarkten.
In veel gevallen gaat het om expliciete afspraken tussen ondernemingen (expliciete kartelvorming), maar het kan ook zijn dat ondernemingen hun gedrag impliciet - dus zonder harde onderlinge afspraken - op elkaar afstemmen, waardoor er sprake is van een impliciet of stilzwijgend kartel.
Kartels worden in het kader van gewenste vrije mededinging bestreden door antitrust-maatregelen/wetgeving en de mededingingsautoriteiten die toezien op de naleving ervan.
Een voorbeeld van een kartel is de OPEC (Organisation of the Petroleum Exporting Countries), een samenwerkingsverband dat opereert als een kartel om de olieprijs te beïnvloeden door het vaststellen van productiebeperkingen.
Voorbeeld
- 'Brussel begint kartelonderzoek naar Deutsche Börse en Nasdaq - De Europese Commissie is een onderzoek begonnen naar mogelijk illegale afspraken tussen Deutsche Börse en Nasdaq in de derivatenhandel. Dat heeft het dagelijks bestuur van de Europese Unie donderdag in een verklaring bekendgemaakt. ‘Uit ons voorlopig onderzoek blijkt dat de praktijken waarnaar gekeken wordt al lange tijd bestaan, en dat de overtreding pas recent is beëindigd’, zegt een woordvoerder van de Commissie.'
Bron: FD - 06-11-2025.
- 'Het Nederlandse DAF en Volvo/Renault krijgen een megaboete van bijna 3 miljard euro wegens het maken van verboden prijsafspraken en het doorberekenen van kosten voor nieuwe uitstootnormen aan de klant. ..... Truckbouwer MAN, die ook deel uitmaakt van het kartel, ontspringt de dans als verklikker. ...... In januari 2011 al viel Brussel samen met nationale mededingingsautoriteiten onaangekondigd binnen bij onder meer DAF in Eindhoven. In 2014 volgde een officiële klacht..'
Bron: AD - 19-07-2016.
- 'De Duitse autoriteiten onderzoeken of er jarenlang prijsafspraken zijn gemaakt waardoor aardappels duurder zijn dan nodig. Een Duitser eet gemiddeld 60 kilo per jaar dus een 'Kartoffel-Kartell' kan lucratief zijn. De krant Bild schatte zaterdag dat de verdachte ondernemingen de aardappelmarkt domineren en in 10 jaar tijd mogelijk een miljard euro aan hun 'monopolie' hebben verdiend.'
Bron: DFT.nl - 11-05-2013.
Engels: cartel.
Zie ook: kongsi, collusie, marktverstoring, oneerlijk speelveld, calculatiekartel, prijsafspraak, prijsopdrijving, sellers' inflation, prijskartel, productiekartel, loonkartel, crisiskartel, rayonkartel, stilzwijgend kartel, economische machtspositie, aanmerkelijke marktmacht, bid-rigging, dominante marktpositie, antitrust, mededingingsautoriteit, Herfindahl-Hirschman Index, marktmisbruik, marktverstoring, mededinging, concurrentie, volkomen concurrentie, Mededingingswet, Nederlandse Mededingingsautoriteit, Belgische mededingingsautoriteit, Federal Trade Commission, Seven Sisters, Organisation of the Petroleum Exporting Countries, No Oil Producing and Exporting Cartels Act, green meeting, crony capitalism, old boys network, cliëntelisme, belangenverstrengeling.
|
