Nederlands (letterlijk): controle en evenwicht.
Oorspronkelijk term uit het staatsrecht.
Controlemechanismen en organisatorische procedures die het risico op fouten, ongepast gedrag, fraude en/of machtscentralisatie moeten verminderen.
Over het algemeen wordt hierbij de bevoegdheid om te beslissen enerzijds, en de verantwoordelijkheid voor de beoordeling van een juiste uitvoering van die beslissing anderzijds, bij twee (of meer) verschillende instanties, afdelingen of personen gelegd.
Een dergelijk systeem is van groot belang binnen ondernemingen, maar ook bij de overheid.
Voorbeeld
- 'Als Trump vooral loyalisten op topposities benoemt is de vraag wie de nieuwe president in toom zal houden. Het Amerikaanse bestuurssysteem staat bekend om de ‘checks and balances’ die de ‘founding fathers’ zo schitterend hebben bedacht. Maar als de partij van de president de meerderheid heeft in het Huis en de Senaat en ook de meerderheid van de rechters in de Supreme Court van dezelfde partij zijn, dan zou het fijn zijn als topambtenaren een beetje tegengas zouden kunnen geven tegen al te wilde ideeën. Die kans lijkt vooralsnog niet groot. Wel kunnen congresleden uit de ‘swing states’ tegengas geven, want die dreigen bij al te radicaal beleid hun zetel bij de eerstvolgende verkiezing te verliezen. ......Een andere mogelijkheid is dat financiële markten de president in toom zullen houden. Al te radicaal beleid op financieel-economisch gebied kan tot wantrouwen, onrust en volatiliteit op de financiële markten leiden. Het is niet waarschijnlijk dat Trump zal overkomen wat de kortstondige Britse minister-president Liz Truss overkwam, maar onderschat de kracht van de financiële markten niet.'
Bron: crystalcleareconomics.nl, analyse Han de Jong - 15-11-2024.
- 'Het is moeilijk om geen mening te hebben over de beloning voor Elon Musk. De veelbesproken ondernemer .... krijgt een optiepakket ter waarde van $50 mrd (€47 mrd) voor zijn werk bij Tesla, de bouwer van elektrische auto’s. Een rechter in Delaware keurde het pakket af, maar in Texas hebben Tesla’s aandeelhouders dat in grote meerderheid goedgekeurd. ....... En wat is er mis met een beloning, hoe groot dan ook, als de aandeelhouders ermee hebben ingestemd? ...... Maar verering moet niet blind maken. Daarom zijn checks-and-balances nodig. En daar wringt de schoen: dat is in het Amerikaanse ondernemingsbestuur lang niet altijd goed belegd. Nog altijd kan een ceo vrienden benoemen in zijn bestuur in plaats van onafhankelijke krachten tegen bijvoorbeeld vormen van zelfverrijking. Het is veelzeggend dat de rechter in Delaware twijfels had of Musk als grootaandeelhouder én ceo de board niet onder te grote druk had gezet om zijn beloningsplan goed te keuren en bovendien aandeelhouders niet het hele verhaal heeft verteld over de kosten van het optiepakket.'
Bron: FD - 18-06-2024.
Zie ook: risico, gedragsrisico, gedragstoezicht, fraude, controle, tegenmacht, rechtsstaat, gelijk speelveld. Vergelijk: vier-ogen principe, procuratie, procuratiehouder.
 Tip anderen
|
